Zorg uitsluitend via fysieke ziekenhuizen en ggz-instellingen is een hopeloos verouderd concept. De zorgsector benut een fractie van de kansen die technologie biedt. ‘Snelle radicale verandering’ is nodig om te voorkomen dat de zorg vastloopt, stelt adviesbureau KPMG vandaag in de analyse Healthcare Horizons.
‘De zorgsector is toe aan disruptie’, concludeert KPMG. En als de huidige zorgorganisaties niet willen of kunnen veranderen, zullen nieuwkomers die kans pakken. ‘Ze nemen dan een belangrijk deel van de markt over. Want deze nieuwe partijen zullen meer rekening houden met de wensen van patiënten en de zorgkwaliteit verhogen door gebruik te maken van wereldwijd verzamelde uitkomstgerelateerde data.’
Meer inclusief beleid
De KPMG-auteurs roepen de zorgsector en overheden op om ‘veel meer inclusief’ beleid te maken. Inclusief wil volgens de onderzoekers zeggen: patiënten, zorgprofessionals en technologie moeten centraal staan. Als dat niet meteen gebeurt, loopt het zorgstelsel sneller vast dan iedereen denkt. Binnen tien, liefst vijf jaar, moet dat nieuwe zorgmodel functioneren.
Patiënt op nummer één
‘Zet de patiënt op nummer één’, adviseren de onderzoekers. Door veel meer gebruik te maken van technologie kunnen patiënten dan op elk moment en op elke plek hun gezondheid monitoren en eventueel advies vragen aan een zorgprofessional. Het gaat zonder tussenstap van ziekenhuis- en ggz-gebouwen en zorgorganisaties sneller: via technologie zijn patiënten veel eerder te bereiken.
Met simulaties en AI kan een patiënt tijdig reageren en behandelingen voor zijn. Virtual reality kan een ingreep versnellen en de kwaliteit ervan verhogen. Mede door de hoeveelheid informatie die patiënten zelf verzamelen met bijvoorbeeld sensoren en apps, kunnen zorgverleners met AI en simulaties sneller diagnoses stellen of een interventie preventief of heel vroeg inzetten. Virtual reality zou heel goed kunnen worden ingezet voor psychische aandoeningen, menen de KPMG-auteurs. Door al dit soort technologie en het deels wegvallen van de fysieke zorginstellingen wordt het mogelijk hulp in te roepen van de beste experts in Nederland, Europa of waar ook ter wereld.
Technische mogelijkheden
KPMG benoemt de vele technische mogelijkheden om de communicatie en behandeling tussen zorgverlener en patiënt te vergemakkelijken, zoals het volop inzetten van spraakherkenning, machine learning, metaverse, robotics (automatisering van standaardprocessen) en web 3.0. Deze laatste ontwikkeling brengt patiëntdata veel dichter bij de burger, waardoor informatieoverdracht niet blijft hangen tussen zorginstellingen en artsen.
Technologische tools kunnen worden ingezet om het werk van zorgmedewerkers te verlichten. Robotics kan veel bureaucratisch- en eentonig werk uit handen nemen. AI maakt de zorgvraag voorspelbaarder. Hierbij is het broodnodig, vindt KPMG, dat de zorg veel kleinschaliger wordt georganiseerd: kleine zelfsturende teams die de verantwoordelijkheid nemen voor de gezondheid en zorg in hun buurt. Die teams zijn multidisciplinair en werken over de grenzen van de zorgdomeinen.
Meer geld is achterhaalde oplossing
Wat zou het mooi zijn als technologie de burger het initiatief geeft en de zorgprofessional de routinetaken uit handen neemt, schrijft Anna van Poucke, wereldwijd hoofd van KPMG Healthcare in het rapport. ‘Als antwoord op problemen wordt altijd geroepen om meer geld, het opleiden van meer zorgprofessionals of binnenhalen van personeel uit het buitenland. Dat zijn achterhaalde oplossingen. De omvang van het probleem is daarvoor te groot.’
De hoofdproblemen in de zorg spelen wereldwijd, volgens KPMG: de bevolking vergrijst en het aantal mensen met mentale aandoeningen neemt toe. Dit terwijl medewerkers overbelast zijn, er een tekort aan personeel is en de technologie is verouderd. Bovendien zien de auteurs meer ongelijkheid in de mogelijkheden om toegang te krijgen tot zorg door de groeiende economische- en sociale kloof tussen bevolkingsgroepen.
Verantwoordelijkheid nemen
Essentieel bij de ‘fundamentele transformatie’ in de zorg is samenwerking tussen overheden, sector, patiënten en bedrijven. ‘Ze moeten samen hun verantwoordelijkheid nemen. Leiders in de zorgsector moeten zich even niet focussen op hun eigen organisatie en jaarplannen’, schrijft KPMG. De onderzoekers begrijpen dat de sector moe is na de coronapandemie, maar als niemand nu iets doet ‘vallen we weer terug naar kortetermijnbeleid en business-as-usual’.