Zorg op afstand hoeft niet onpersoonlijk te zijn. Integendeel, vindt Anne van Turnhout. Digitalisering van patiëntinteracties kan direct bijdragen aan een positieve patiëntbeleving. Bovendien kan een groot deel van de reguliere zorg op die manier toch gewoon doorgaan.

Het aantal corona besmettingen dwingt ziekenhuizen om de reguliere zorg af te schalen. Dit heeft impact op alle patiënten. Natuurlijk op mensen voor wie een eenmalige ingreep of behandeling uitgesteld is. Maar bijvoorbeeld ook op patiënten met een chronische ziekte die hun reguliere controle momenten moeten missen. Digitalisering van consulten en andere contactmomenten is in deze situatie noodzakelijk om de zorgkwaliteit op peil te houden. Voor veel patiënten is dat de enige manier om toch nog persoonlijke zorg te krijgen. Om deze digitale patiëntcontacten goed te organiseren, is het wel noodzakelijk een brug tussen de binnen- en buitenwereld van zorgorganisaties te slaan.

De moeder van een ex-collega heeft COPD en hoewel zij regelmatig controle afspraken heeft, mijdt zij momenteel bezoeken aan de huisarts of het ziekenhuis. De risico’s zijn voor haar te hoog.

Gelukkig is haar situatie de afgelopen periode niet verslechterd. Zij kent haar ziekte heel goed en kan zelf inschatten wanneer ze advies of een specifiek onderzoek nodig heeft. Een digitaal consult via beeldbellen of een online vragenuur is voor haar nu heel belangrijk.

Alles goed vastleggen
De praktische invulling van zorg op afstand is op het eerste oog eenvoudig. Er zijn genoeg digitale tools beschikbaar en iedereen gebruikt ze veelvuldig. Een consult via FaceTime of WhatsApp is zo geregeld. Het is wel belangrijk om te beseffen dat zo’n sessie onderdeel is van de totale zorgstroom. Naast het inplannen van een afspraak en eventueel het invullen van een vragenlijst, moet ook de administratie kloppen. Het is zaak de inhoud van een gesprek vast te leggen in een dossier. Natuurlijk voor het behandelplan, maar ook voor de uiteindelijke declaratie. Zeker in een gefragmenteerde omgeving met verschillende systemen, zoals we vaak zien in de zorg, is dat een uitdaging.

Binnen- en buitenwereld
Effectieve digitale zorg vereist een koppeling van de binnenwereld van EPD’s en ECD’s en afsprakensystemen met de buitenwereld van de patiënt of cliënt en andere zorgaanbieders of verzekeraars. Het is pittig om deze nieuwe digitale manieren van zorgverlening efficiënt te managen en aan te laten sluiten op de bestaande registratieprocessen. Dat lijkt heel complex. Maar niets is minder waar. De zorgpaden die zorgorganisaties bieden, kun je zien als een workflow. En die zijn voor verschillende patiëntgroepen identiek. Een template of portal waar alle stappen die een patiënt doorloopt logisch gekoppeld zijn, biedt een praktische oplossing. En is bovendien eenvoudig herbruikbaar voor verschillende zorgpaden.

Altijd goed op de hoogte
Zo’n workflow met een compleet overzicht van de patient journey is voor alle betrokken partijen interessant. Alle informatie is via een centrale plek op het juiste moment toegankelijk voor relevante partijen. Dat is prettig voor de ziekenhuismedewerkers én voor de patiënt. Extra voordeel van zo’n geïntegreerde workflow – van afspraak en consult tot registratie en declaratie – is dat contactmomenten automatisch in te regelen zijn. Als iemand een afspraak maakt, ontvangt de patiënt meteen een bevestiging en eventuele vragenlijst. Dit voorkomt onduidelijkheid en misverstanden. Een herinnering een dag voor de afspraak of een melding dat de lab-uitslagen beschikbaar zijn, is automatisch te versturen. De patiënt is dus altijd goed geïnformeerd en weet wat er speelt. Zeker nu de reguliere zorg wordt afgeschaald, is inzicht in je positie op de wachtlijst extra belangrijk. Dit heeft een positief effect op de patiëntbeleving. Ook als deze tijdelijk niet snel geholpen kan worden.

Toch persoonlijke aandacht
Het is misschien een open deur, maar bij zorg op afstand moet de patiënt centraal staan. Technisch is het redelijk eenvoudig om de patient journey te digitaliseren. Het is echter cruciaal om niet alleen vanuit systemen of de zorgorganisatie zelf te denken. Door de patiënt bij de inrichting van het proces betrekken, biedt digitalisering de kans om online zorg toch persoonlijk te maken. Als dat lukt, is zorg op afstand een waardevolle aanvulling op het zorgaanbod. Tegelijkertijd versterkt het de autonomie van patiënten. Zij kunnen zelf initiatief nemen voor een consult en hebben continu inzicht in hun status en de voortgang. Op die manier krijgen zij toch persoonlijke aandacht voor hun vraag of probleem.