Digitale lenigheid in zorgorganisaties.

De dialysewereld voorbeeld in streven naar optimaal welzijn patiënten

Dit artikel is geschreven door Erik Koridon. Oprichter van Growtivity die als missie heeft
impact maken in de zorg.

Impact maken in de zorg door de kansen van digitalisering te benutten. Dat klinkt prachtig, maar hoe maak je die belofte waar? Daarom koppelde ik dit doel aan vijf thema’s waarmee we in mijn ogen snel resultaat kunnen boeken. En dan bedoel ik niet alleen slimmere of efficiëntere zorgprocessen. In mijn ogen draait échte impact om het verbeteren van het welzijn van patiënten. Bij dialysepatiënten zijn we al op de goede weg met een portaal dat snelle en makkelijke toegang tot persoonlijke gegevens biedt. Zo hebben ze meer grip op hun gegevens en meer regie op hun eigen behandeling en welzijn. Dit praktische voorbeeld biedt ook kansen voor andere groepen chronische patiënten.

 

Dialyse is een terugkerend onderdeel in het leven van nierpatiënten. Dianet en Dialysecentrum Groningen (DCG) willen dialyse patiënten via een patiëntenportaal meer regie over hun eigen zorgproces geven. Via dit gebruikersvriendelijke portaal kunnen ze informatie uit het EPD online bekijken. Daarnaast kunnen ze, bijvoorbeeld bij thuisdialyse, zelf gegevens registreren. Als dat relevant is, komt deze data ook in hun EPD. Zowel patiënten als artsen kunnen de status van patiënten nu op afstand en real-time volgen, trends herkennen en daar concrete behandelingen aan koppelen.

Betere adoptie dan verwacht

Het portaal is inmiddels live en voldoet aan de eisen van het Versnellingsprogramma informatie-uitwisseling Patiënt Professional (VIPP)-programma. Dit overheidsprogramma ondersteunt de implementatie van standaarden om informatie-uitwisseling in de zorg te vereenvoudigen. Zo’n positieve audit is natuurlijk goed nieuws, maar ik vind het veel belangrijker dat de adoptie onder patiënten veel hoger is dan verwacht. Patiënten willen het portaal blijkbaar graag gebruiken.

Meer zelfregie

Oorspronkelijk was de verwachting dat een kwart van de dialyserende patiënten het portaal zou gaan gebruiken. Na een paar maanden ligt dat percentage al op 70 procent en dit aantal blijft groeien. Patiënten zijn enthousiast en geven aan dat het portaal zeer makkelijk in gebruik is. Bovendien is de geboden functionaliteit relevant. Betere informatievoorziening geeft patiënten meer grip op hun ziekte en behandeling.

De patient journey in kaart

Adoptie was vanaf het begin een belangrijke factor in het project. Het portaal is voor en met patiënten ontwikkeld en technologie is puur een middel. In sessies gaven gebruikers aan hoe de portaal eruit moest zien. De patient journey is leidend in het ontwikkelproces. Iedereen, ook patiënten met lage gezondheidsvaardigheden of laaggeletterdheid, kan eenvoudig zijn weg vinden. Dat is gelukt met duidelijke workflows, pictogrammen en door relevante data in begrijpelijke grafieken weer te geven. Verder is voor de communicatie een speciaal programma opgetuigd. Naast duidelijke folders en heldere instructies zijn ook 1-op-1 trainingen gegeven. Deze patiëntgerichte aanpak is een absolute succesfactor.

Data is niet meer verstopt

De adoptie is goed meetbaar. Of het welzijn van patiënten is verbeterd, is lastiger tastbaar te maken. Patiënten hebben in ieder geval meer controle over hun eigen data. Hun gegevens zijn niet langer verstopt in het EPD. Ze zien niet alleen hun eigen gegevens maar kunnen ook zelf uiteenlopende meetgegevens toevoegen. Trends in waarden en de gezondheidsstatus zijn via het portaal inzichtelijk. Extra voordeel is dat deze gegevens nu ook eenvoudig met andere betrokkenen, zoals familie, vrienden of mantelzorgers te delen zijn. Dat maakt het makkelijker om de steeds terugkerende en goedbedoelde vraag: ‘hoe gaat het met je?’ te beantwoorden op basis van actuele informatie. Hierdoor krijgen de onderlinge verbondenheid en betrokkenheid in het netwerk van de patiënt een positieve impuls.

Proactief handelen

Welzijn heeft ook andere kanten. Door zelf eenvoudig real-time data toe te voegen wordt de beschikbare data over een patiënt steeds rijker. Bovendien biedt het portaal opties om persoonlijke normen vast te stellen. Bij afwijkingen, volgt automatische een signaal: ‘De laatste dagen zijn bepaalde waarden hoger of lager dan gebruikelijk. Als dit doorgaat kunnen problemen ontstaan.’ Met deze informatie kan de patiënt proactief handelen. Dat gebeurt in overleg met een arts, tegelijkertijd weten dialysepatiënten prima hoe ze bijvoorbeeld hun eet- of levenspatroon kunnen aanpassen.

Koppeling met het bestaande EPD

Hoewel patiënten terecht de hoofdrol krijgen, moet aan de achterkant wel alles kloppen. Daarbij zijn bewust bestaande zorgprocessen optimaal benut. Er worden al heel veel gegevens van patiënten vastgelegd. Het heeft geen zin om dat nog eens dunnetjes over te doen. Het is belangrijk dat patiënten iets kunnen toevoegen en dat deze gegevens ook in het bestaande EPD terecht komen. Dat is de reden om een directe koppeling te maken met Diamant, het meest gebruikte EPD in de dialysewereld.

Monitoren met real-time data

Deze keuze is ook gemaakt om te zorgen dat artsen kunnen blijven werken zoals ze gewend zijn. Een arts heeft van oudsher veel informatie over patiënten. In het verleden was veel informatie alleen op papier beschikbaar, waardoor het lastig was om snel informatie met patiënten te delen. Door digitale interactie en beschikbaarheid van extra real-time informatie is een patiënt nu eenvoudiger te monitoren. Dit draagt bij aan het bieden van proactieve zorg en maakt het mogelijk niet alleen te concentreren op vaste contactmomenten.

Zorg op afstand

Deze ontwikkeling klinkt logisch, maar roept ook vragen op. Want een arts is niet 24/7 actief en wie is verantwoordelijk als er ’s nachts een afwijking gesignaleerd wordt? Growtivity levert de oplossing en denkt mee, maar kan deze vragen niet zelf beantwoorden. We luisteren wel steeds wat er nodig is en faciliteren de stappen richting goede en veilige zorg op afstand. Vanzelfsprekend zonder concessies aan de kwaliteit van de zorg en patiëntveiligheid.

Het portaal verrijken

Het portaal van Dianet en DCG is volgens mij een belangrijke stap in het digitaal lenig maken van zorgorganisaties en –processen. Nu de basis staat en de eerste audits gedaan zijn, is er ruimte om na te denken over manieren om het portaal te verrijken. Bijvoorbeeld met een persoonlijk webshop waar patiënten thuisdialysematerialen kunnen aanschaffen. Een ander idee sluit aan bij thuisdialyse. Soms moeten mensen ook onderweg of tijdens een dagje uit dialyseren. Als je dan vooraf een comfortabele, goed uitgeruste plek in een hotel in de buurt kunt boeken, geeft dat rust en extra bewegingsvrijheid. Hiermee integreer je deze optie relatief eenvoudig in het portaal. Inclusief een workflow die deze nieuwe patient journey ondersteunt.

Een andere opties is het aanbieden van een app op basis van het portaal. Ik weet dat er inmiddels heel wat apps in de zorg in omloop zijn. Helaas ontbreekt vaak de koppeling met het primaire landschap, waardoor synchroniseren moeilijk is. Dit gaat ten koste van de bruikbaarheid. In het patiëntenportaal is die link automatisch gelegd. Met Salesforce Mobile Publisher bouw je snel een app, waarin de koppeling met het ECD Diamant al werkt.

Het begin van digitaliseringsreis

Het patiëntenportaal van Dianet en DCG toont volgens mij aan, naar welke impact we op zoek zijn. Hoewel we nog aan het begin van de digitaliseringsreis staan, zie ik al concrete resultaten. Daarbij is het super dat deze ervaringen nu al gebruikt worden door andere dialysecentra. De technische basis staat, waardoor het portaal zeer snel operationeel was bij Dialysecentrum Ravenstein, Elyse Klinieken voor Nierzorg en Diapriva Dialyse Centrum Amsterdam.

Op zoek naar échte impact

Dit voorbeeld maakt voor mij overduidelijke dat technologie geen belemmering meer is voor innovatie. Het gaat er juist om samen met patiënten en artsen na te denken over de digitale oplossingen die écht impact hebben op hun werk en leven. Voor de dialysepatiënt gaat dat over meer zelfregie en vrijheid, grip op betere, gepersonaliseerde zorg en uiteindelijk lagere kosten. Deze voordelen voor dialysepatiënten zijn bovendien binnen handbereik van andere chronische patiëntgroepen en eigenlijk voor de gehele zorg. Op die manier maken we de zorg digitaal leniger en verbeteren we het welzijn van patiënten structureel.

Ik ben benieuwd wat je van mijn artikel vindt. Wanneer je wilt reageren op dit artikel kan dit
door een bericht te sturen naar: erik.koridon@growtivity.com